Το δίκτυο Αριστερών Δημοκρατών ανήκει στο χώρο της ανανεωτικής - μεταρρυθμιστικής Αριστεράς και επιδιώκει να συμβάλλει σε έναν ουσιαστικό διάλογο για την ανάδειξη σύγχρονων προοδευτικών προγραμματικών προτάσεων. Στις 22-6-2017 πραγματοποίησε πολιτική εκδήλωση στο Δημαρχείο Θεσσαλονίκης  με θέμα "Από την κρίση και την ύφεση στην ανάπτυξη".
Ομιλητές ήταν οι:

• Στέργιος Πιτσιόρλας υφυπουργός Ανάπτυξης
• Νίκος Χριστοδουλάκης, πρώην υπουργός Οικονομικών και Ανάπτυξης, καθηγητής Πανεπιστημίου
• Σάκης Παπαθανασίου, οικονομολόγος, μέλος του Δικτύου

Οι αρχικές εισηγήσεις και οι παρεμβάσεις των 3 ομιλητών :

Εισαγωγική ομιλία του Στέργιου Πιτσιόρλα

 

Εισαγωγική ομιλία του Νίκου Χριστοδουλάκη

 

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΗ ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΣΑΚΗ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ

Η υπέρβαση των παθογενειών όρος για την έξοδο από την κρίση

Η χώρα έφτασε στα πρόθυρα της χρεοκοπίας γιατί διαμόρφωσε ένα σύστημα ανάπτυξης στηριγμένο στον ανεξέλεγκτο δανεισμό, τον κρατισμό, τη σπατάλη συνοδευόμενη από πολλαπλές μορφές ατομικού προσπορισμού των δημοσίων πόρων, το πελατειακό σύστημα, την υποτίμηση του ρόλου της παραγωγής έναντι της κατανάλωσης και την απώλεια ανταγωνιστικής ικανότητας. 
Η χώρα για να αναγεννηθεί πρέπει να άρει αυτές τις παθογένειες και να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για τη συμμετοχή της στον πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την ευρωπαϊκή κανονικότητα.

Η βέλτιστη διαδρομή για την αντιστοίχηση με τις νέες προκλήσεις

Για να το πετύχουμε αυτόν τον εθνικό στόχο  δεν αρκεί να αντιγράψουμε μεθόδους που χρησιμοποιήθηκαν στο παρελθόν από αυτές τις  χώρες. Μόνον εάν «κόψουμε δρόμο», δουλέψουμε καινοτόμα, εκσυγχρονίσουμε την οικονομία, κατακτήσουμε ειδικά και σπάνια χαρακτηριστικά

• θα αντιστοιχηθούμε με τις προκλήσεις της παγκοσμιοποίησης και του νέου τεχνολογικού μοντέλου παραγωγής και επικοινωνίας
• θα δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις  για το πέρασμα σε μια σταθερή και βιώσιμη ανάπτυξη

Για αυτή τη βέλτιστη διαδρομή δεν αρκούν επιμέρους αλλαγές και απλές βελτιώσεις.  Χρειαζόμαστε μια ριζική αλλαγή του μοντέλου ανάπτυξης, των δομών, του τρόπου λειτουργίας και των νοοτροπιών.

Η  συναίνεση προϋπόθεση για την προώθηση των αυτονόητων αλλαγών

Για την προώθηση των αναγκαίων μεγάλων αλλαγών πρώτη προϋπόθεση είναι να αλλάξει η μέθοδος της πολιτικής διαπάλης, να υποχωρήσει ο υπέρμετρα συγκρουσιακός λόγος και να επιδιωχθούν συναινέσεις του συνόλου των δυνάμεων ευρωπαϊκού προσανατολισμού. 
Συναινέσεις για την προώθηση των αυτονόητων αλλαγών όπως οι θεσμικοί, λειτουργικοί  και τεχνολογικοί  εκσυγχρονισμοί.
Συναινέσεις για την εκπόνηση και υλοποίηση ενός εθνικού σχεδίου ανάπτυξης, που δεν θα είναι άθροισμα περιφερειακών ή κλαδικών συμφερόντων, αλλά ένα συνεκτικό σχέδιο με βασικές κατευθύνσεις για την  εμπέδωση κατάλληλων θεσμών, δομών και εργαλείων ικανών να ανασυγκροτήσουν την οικονομία. 
Συναινέσεις και κοινή προσπάθεια στις διαπραγματεύσεις με τους εταίρους για την επίτευξη - κάθε φορά - καλύτερων συμφωνιών συμπεριλαμβανομένων και αυτών που αφορούν στην αναδιάρθρωση του χρέους. 
Η ανάγκη για συναινέσεις είναι διαρκής, οποιαδήποτε πολιτική δύναμη και να βρίσκεται στην κυβέρνηση. Χρειαζόμαστε μια φυσιολογική και ειλικρινή πολιτική αντιπαράθεση, χωρίς πυροτεχνήματα που με σκοπό το πολιτικό κέρδος παραβλέπουν τα αντικειμενικά δεδομένα και χωρίς εναλλαγή της οπτικής αναλόγως με το εάν ένα κόμμα βρίσκεται στην κυβέρνηση ή την αντιπολίτευση. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ευθύνη για το ότι επένδυσε στην διχαστική λογική "ή εμείς ή αυτοί". Αυτό δικαιολογεί τη σημερινή αντιπολίτευση που αντιγράφει τον παλιό ΣΥΡΙΖΑ; Αυτό δικαιολογεί τη Νέα Δημοκρατία που το πάει παραπέρα αμφισβητώντας επί της ουσίας το δικαίωμα του ΣΥΡΙΖΑ να κυβερνήσει;
Το πολιτικό σύστημα οφείλει να επιτύχει μεγαλύτερες συναινέσεις και να κάνει ουσιαστικότερη την πολιτική αντιπαράθεση.

Ο  ρόλος των προοδευτικών δυνάμεων για το πέρασμα στην ανάπτυξη

Οι προοδευτικές δυνάμεις καλούνται να υποστηρίξουν τις αλλαγές εκσυγχρονισμού της οικονομίας και ταυτόχρονα να δώσουν τη μάχη για την πολιτική ηγεμονία στο ζήτημα του χαρακτήρα της ανάπτυξης. Αυτό θα το κατορθώσουν μόνον εάν υπερβούν ιδέες του παρελθόντος που δεν λειτουργούν σε συνθήκες παγκόσμιων ανακατατάξεων, ραγδαίων τεχνολογικών μεταβολών, οικονομικών κλονισμών και ανταγωνισμών. 
Είναι απαραίτητο ένα νέο πρόγραμμα, με καινούργιες προοδευτικές μεταρρυθμιστικές ιδέες σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο, που θα λαμβάνει υπόψη τις διεθνείς ροές παραγωγής αξίας στο σύγχρονο κόσμο, δεν θα αφορά μόνο δείκτες, δεν θα ρίχνει χρήμα στην αγορά γενικώς και αορίστως παράγοντας μια φτηνή και άνεργη ανάπτυξη αλλά θα δημιουργεί ένα βιώσιμο οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά αναπτυξιακό πρότυπο. 
Βασικοί στόχοι ενός προοδευτικού αναπτυξιακού μετασχηματισμού  στη χώρα μας πρέπει να είναι:

• Η ανάκτηση της έννοιας του δημοσίου συμφέροντος και των συλλογικών αγαθών
• Η απόδοση προτεραιότητας στη διάσταση της ανάπτυξης στις επιλογές δημοσιονομικής πολιτικής ώστε η αρνητική επίπτωση φόρων και μείωσης δαπανών να είναι η μικρότερη δυνατή. Δεν μειώνεις το πρόγραμμα  δημοσίων επενδύσεων, δεν αυξάνεις το ΦΠΑ που επιβαρύνει το κόστος παραγωγής μειώνοντας την ανταγωνιστικότητα και δεν αφήνεις ανέλεγκτη την αποδοτικότητα των δημόσιων δαπανών
• Ο πλουραλισμός στις μορφές ιδιοκτησίας.
• Η αρμονική σύνδεση της οικονομικής δραστηριότητας με την προστασία του περιβάλλοντος
• Η τήρηση του υγιούς ανταγωνισμού και των κανόνων, η εμπέδωση του δικαίου και της αξιοκρατίας
• Η αναβάθμιση της  παραγωγικής βάσης με επίκεντρο τις παραγωγικές ιδιωτικές και συνεταιριστικές επιχειρήσεις με υψηλή προστιθέμενη αξία, εταιρική κοινωνική ευθύνη και εφαρμογή των εργασιακών δικαιωμάτων
• Οι περισσότερες, σταθερότερες και με καλύτερη αμοιβή θέσεις απασχόλησης
• Η προώθηση της δημοκρατίας με την οικονομική έννοια δηλαδή η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ΜμΕ , η δίκαιη αμοιβή της εργασίας, η μείωση των κοινωνικών ανισοτήτων (τομέας στον οποίο η χώρα μας κατατάσσεται στις υψηλότερες θέσεις των χωρών του ΟΟΣΑ), το άνοιγμα  παράθυρου ευκαιριών για τη νέα γενιά

Η διαπραγμάτευση με τους εταίρους και η πρόσφατη συμφωνία

Η  επίτευξη αυτού του στόχου της ανάπτυξης στην Ελλάδα συναρτάται με την υπέρβαση των περιοριστικών πολιτικών. Επιδιώκοντας αυτό  – ανεξάρτητα από το ποιο κόμμα βρίσκεται στην κυβέρνηση –η χώρα πρέπει να διαπραγματεύεται με τους εταίρους για να επιτυγχάνει κάθε φορά τις καλύτερες  δυνατές συμφωνίες με στόχο:  

• Τη  σύνδεση του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής με την ανάπτυξη
• Την αύξηση των μέτρων χρηματοοικονομικής  υποβοήθησης
• Την ολοκλήρωση της αναδιάρθρωση του χρέους

Το ζήτημα είναι αυτή η διαπραγμάτευση να μην καθηλώνει τη λειτουργία του κράτους και της κυβέρνησης, οι πολιτικές αντιπαραθέσεις και οι επικοινωνιακές ανάγκες αυτών να μην ωθούν σε χρονικές καθυστερήσεις, η διεκδίκηση καλύτερων λύσεων στις συμφωνίες με τους εταίρους να μη φέρνει σε δεύτερη μοίρα την προώθηση των μεταρρυθμίσεων και αλλαγών. 
Το σημαντικότερο με την πρόσφατη συμφωνία είναι ότι δημιουργείται χώρος και χρόνος για να προωθηθούν στην πράξη μεταρρυθμίσεις όπως η διαχείριση των επιχειρηματικών δανείων, να αναληφθούν αναπτυξιακές παρεμβάσεις, να δημιουργηθεί μια αλυσίδα θετικών ειδήσεων και ένα κλίμα αντιστροφής πορείας.
Η χώρα βεβαίως δεν πρέπει να παραιτηθεί από τον στόχο της αναδιάρθρωσης του χρέους και της ταυτόχρονης εξόδου από το μνημόνιο το 2018. Η συμφωνία όμως την υποχρεώνει να εξειδικεύσει δημοσιονομικές πολιτικές με στόχο υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα και το ζητούμενο είναι αυτό να γίνει με τρόπο που θα επηρεάσει λιγότερο αρνητικά την ανάπτυξη.  Ποιοι φόροι είναι λιγότερο αντιαναπτυξιακοί; Και αντίστοιχα ποιες αυξήσεις δαπανών και ποιες μειώσεις φόρων είναι φιλικές προς την ανάπτυξη; 
Βασική κατεύθυνση είναι η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας ώστε να ενισχυθεί η ανάπτυξη και τα εισοδήματα και υπ' αυτή τη λογική είναι ορθότερα εκείνα τα μέτρα που μειώνουν το κόστος παραγωγής π.χ μείωση του ΦΠΑ από το 24% στο 13% για τα αγροτικά εφόδια σε σχέση με άλλα μέτρα που αυξάνουν προσωρινά την κατανάλωση.  
Γενικότερα πρέπει να υπάρξει διαφορετική αντιμετώπιση των κερδών-εισοδημάτων και να δημιουργήσουμε κίνητρα για την επένδυση τους αντί να τα υπερφορολογούμε με τάση να τα εξαφανίσουμε. Η υπερφορολόγηση των κερδών και των μεσαίων εισοδημάτων δημιουργεί τάση  αποφυγής δήλωσης ή και μη επιδίωξης απόκτησης εισοδημάτων, γεγονός που επιφέρει μια σπειροειδή καθοδική ροπή. Αντικειμενικά αυτό λειτουργεί  περιοριστικά προς την ανάπτυξη και αν συνεχιστεί θα την κάνει αναιμική. Η λύση δεν είναι η υπερφορολόγηση αλλά η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής μειώνοντας ταυτόχρονα φόρους και εισφορές, ώστε να σταθεί δυνατόν να υπάρχουν λιγότεροι φόροι για το  κάθε άτομο ξεχωριστά και περισσότεροι φόροι συνολικά. Η Πορτογαλία κατόρθωσε να μειώσει τη διαφυγή ΦΠΑ από το 35% στο 15%.

Οι βασικοί στόχοι για την αλλαγή της οικονομίας

Ο δρόμος για την έξοδο από την κρίση και το πέρασμα στην ανάπτυξη είναι η προώθηση ενός δημιουργικού σοκ καθολικού δημοκρατικού εκσυγχρονισμού, με υψηλή ταχύτητα προσαρμογής σε ένα μοντέλο που  θα αντιστοιχεί στις δυνατότητες μας και μπορούμε να το κατακτήσουμε με σκληρή δουλειά. 
Η υστέρηση της πραγματικής οικονομίας είναι παρούσα όπως και ο κίνδυνος η έλλειψη ρευστότητας και η αύξηση των φόρων και εισφορών να δημιουργήσουν στασιμότητα. Για αυτό είναι αναγκαία μια τομή στις αναπτυξιακές πολιτικές. 
Πρώτος στόχος πρέπει να είναι η οικονομία να στηριχθεί περισσότερο στην επένδυση και λιγότερο στην κατανάλωση
Η διατηρήσιμη ανάπτυξη μπορεί να υπάρχει μόνο με μια οικονομία που στηρίζεται πρωτίστως στην παραγωγή. Η χώρα μας συνεχίζει να στηρίζεται στην ιδιωτική κατανάλωση και μάλιστα η συνεισφορά της στο ΑΕΠ μεγεθύνθηκε από 68% το 2009 σε 71% το 2016, παρ΄ ότι σε απόλυτους αριθμούς μειώθηκε κατά 25%.
Ταυτόχρονα το έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο παραμένει υψηλό το 2016 είχαμε 18,6 δις. 
Για αυτό μια απλή αύξηση της εγχώριας ζήτησης εάν δεν συνδυαστεί με την παραγωγική αναδιάρθρωση θα είναι ανεπαρκής για την ανάπτυξη, αφού θα επιφέρει μεγάλη αύξηση των εισαγωγών. 
Είναι αναγκαίος ο ανακαθορισμός της οικονομίας και η μετάβαση της από ένα μοντέλο που θα χαρακτηρίζεται από παραγωγή υψηλής προστιθέμενης αξίας, καινοτομία και εξωστρέφεια. Αλλιώς δεν μπορεί να υπάρξει μακροχρόνια αναδιανομή πόρων και επαναθεμελίωση του κοινωνικού κράτους. Στο επίκεντρο της προσπάθειας παραγωγικής ανασυγκρότησης μπορεί να είναι μόνο οι παραγωγικές ιδιωτικές και συνεταιριστικές επιχειρήσεις, ενώ το κράτος πρέπει να δημιουργεί τις κατάλληλες υποδομές και να έχει ρόλο ταυτόχρονα ρυθμιστικό, ελεγκτικό και υποστηρικτικό.  
Δεύτερος στόχος πρέπει να είναι η οικονομική μεγέθυνση με ποιοτικά και διατηρήσιμα χαρακτηριστικά

Οι κύριες κατευθύνσεις για τη μετάβαση σε μια αειφόρο και διατηρήσιμη ανάπτυξη

Οι βασικές κατευθύνσεις  για την επίτευξη αυτών των στόχων είναι οι εξής:

α) Η διαμόρφωση ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος για την επιχειρηματικότητα

Επιδίωξη πρέπει να είναι  να δημιουργηθούν κέρδη και εισοδήματα για να μπορούμε μετά να φροντίζουμε για τη δίκαιη κατανομή τους. Αυτό σημαίνει :

• Αντιμετώπιση των υστερήσεων στα χωροταξικά θέματα (όπου το 53% της χώρας παραμένει χωρίς σχεδιασμό)  και ταχύτερες διαδικασίες αδειοδοτήσεων.
• Άρση των γραφειοκρατικών εμποδίων.
• Δημιουργία κατάλληλων τεχνολογικών υποδομών ώστε η χώρα να ξεκολλήσει από την 26η θέση στους 28 ότι αφορά την αξιοποίηση των ψηφιακών τεχνολογιών.
• Τήρηση των κανόνων του υγιούς ανταγωνισμού.
• Μείωση του επενδυτικού/ πολιτικού ρίσκου με σταθερό φορολογικό σύστημα και δημιουργία ευρείας κλίμακας κινήτρων για τις άμεσες ξένες και εγχώριες επενδύσεις συμπεριλαμβανομένων και των φορολογικών κινήτρων για τα επανεπενδυόμενα κέρδη.

β)  Η αύξηση των διαθέσιμων κεφαλαίων για επενδύσεις

Οι δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις το 2016 έφτασαν μόλις στα 20 δισ. Ευρώ όταν το 2007 ήταν 65,5 δις, γεγονός που οδηγεί σε μεγάλη ανεργία.  
Για αυτό πρέπει να αλλάξουμε δομές και νοοτροπία ώστε να αυξήσουμε το διαθέσιμο χρήμα για επενδύσεις. Οι κυριότεροι τρόποι χρηματοδότησης:

• Προσέλκυση επενδυτικών κεφαλαίων από το εξωτερικό

Χρειαζόμαστε εμπιστοσύνη των επενδυτών για την πολιτική σταθερότητα στη χώρα. Έτσι θα διευρυνθεί η συμμετοχή τους στις εκδόσεις εταιρικών ομολόγων αλλά και στη μετοχική σύνθεση των ελληνικών εταιρειών προσδίδοντας σε αυτές κεφάλαια, τεχνογνωσία και δικτύωση στις διεθνείς αγορές. Και βεβαίως με την εμπιστοσύνη θα αυξηθούν οι άμεσες  ξένες  επενδύσεις που σήμερα είναι ελάχιστες.

• Αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας και αποκρατικοποιήσεις

Οι Αποκρατικοποιήσεις πρέπει να προστατεύουν το δημόσιο συμφέρον και να αναβαθμίζουν τις υπηρεσίες προς την κοινωνία. 
Βασικές προϋποθέσεις για αυτό είναι να παρέχονται όλες οι εγγυήσεις διαφάνειας, να υπάρχει σύνδεση με την αναπτυξιακή προοπτική, να δημιουργείται εγκαίρως το θεσμικό πλαίσιο για τις ρυθμιστικές αρχές και να διασφαλίζεται ότι την κυριότητα των δικτύων τη διατηρεί το Δημόσιο.
Όσοι επενδύουν το κάνουν με σκοπό να κερδίσουν και πρόκεται να μεταφέρουν εμπορεύματα και ανθρώπους αφού ελέγχουν ή συνδέονται με διεθνή δίκτυα. Έτσι η αποκρατικοποίηση μιας σειράς επιχειρήσεων μπορεί και πρέπει να δώσει ώθηση στην ανάπτυξη μιας σειράς κλάδων όπως η ενέργεια και οι μεταφορές και ταυτόχρονα να υπάρξει σύνδεση με συμπληρωματικές εργασίες μεταποίησης και υπηρεσιών.

• Αύξηση των δημοσίων επενδύσεων

Αύξηση του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων και δέσμευση ότι τα κεφάλαια που θα συγκεντρωθούν με εξόδους στις διεθνείς χρηματαγορές θα διοχετευτούν αποκλειστικά σε δημόσιες επενδύσεις και όχι σε γενικές δαπάνες του προϋπολογισμού.

• Αύξηση της εισροής των κοινοτικών πόρων και ευρωπαϊκών επενδυτικών κεφαλαίων

Υπάρχουν διαθέσιμοι πόροι και χρηματοδοτικά μέσα (ΕΣΠΑ, ΠΑΑ, Πακέτο Γιούγκερν , Ταμείο Υποδομών  για επιχειρήσεις, Ταμείο επενδυτικών συμμετοχών κ.α). Θετική εξέλιξη είναι η αναμόρφωση του αναπτυξιακού νόμου με καθιέρωση 8 καθεστώτων υποστήριξης σε ευρύ φάσμα επιχειρήσεων, καθώς επίσης και ότι στο πλαίσιο των αντίμετρων προβλέπονται 300 εκ. ευρώ ανά έτος για επενδύσεις.
Εκτός από τη διεκδίκηση της αύξησης των μέτρων χρηματοοικονομιικής υποστήριξης υπάρχει επείγουσα ανάγκη:  
♦Να επιταχυνθούν οι ρυθμοί απορροφητικότητας και να συνειδητοποιηθεί το θέμα του μεγάλου χρονικού διαστήματος που απαιτείται από την ένταξη έργων σε κάποιο πρόγραμμα έως την απορρόφηση και τη μεταβίβαση στον κάθε φορά ωφελούμενο. 
♦Να χρησιμοποιηθούν οι πόροι για να λυθούν κρίσιμοι κόμποι για την ανάπτυξη και όχι με επιδοματική λογική. 
Κρίσιμο ζήτημα και στον τομέα αυτό είναι να πετύχουμε τη συμμετοχή των ιδιωτών ώστε να αυξήσουμε τον προϋπολογισμό των παρεμβάσεων.  

• ΣΔΙΤ

Η κυβέρνηση πρέπει να διαμορφώσει ένα επιπλέον πρόγραμμα έργων υποδομής μεγάλης εμπορικής αξίας ( διαχείριση απορριμμάτων, τουριστικές υποδομές κ.α) και επιχειρήσει να το προωθήσει σε συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα. Η αντίληψη ότι δεν προχωρούμε αυτές τις συμπράξεις για λόγους ιδεολογικούς ή νοοτροπίας δεν ευσταθεί ειδικά σε μια χώρα που πάσχει από αποεπένδυση.  

• Τράπεζες

Η χρηματοδότηση της οικονομίας συνδέεται με την ανασυγκρότηση του τραπεζικού συστήματος ώστε να μπορέσει να χρηματοδοτήσει  την οικονομία. Αυτό προϋποθέτει πρώτον να αντιμετωπιστεί το μεγάλο βάρος των μη εξυπηρετούμενων δανείων και δεύτερο να φροντίσουν πρώτα για τη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων και μέσα από αυτήν για τα κέρδη τους σε δεύτερο χρόνο και όχι το αντίστροφο.  Είναι απαραίτητο να εξασφαλιστεί φθηνό και προσβάσιμο χρήμα σε βιώσιμες επιχειρήσεις και όχι επανάληψη του φαινομένου των προνομιακών σχέσεων με συγκεκριμένα συμφέροντα.

γ) Η δημιουργία ενός νέου ανταγωνιστικού παραγωγικού μοντέλου

Είναι απαραίτητο να αλλάξουμε το εσωστρεφές αναπτυξιακό πρότυπο σε εξωστρεφές και ανταγωνιστικό με παραγωγή και προώθηση διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών και υπηρεσιών.
Αυτό μπορεί να συντελεστεί με:

• Μείωση του κόστους παραγωγής των επιχειρήσεων συμπεριλαμβανομένων των μειώσεων στα κόστη ενέργειας και δανεισμού
• Στροφή σε αναπτυσσόμενους οικονομικούς τομείς που έχουμε πλεονεκτήματα όπως η ενέργεια, ο τουρισμός, το αγροδιατροφικά σύμπλεγμα
• Αύξηση της τεχνολογικής αξίας που ενσωματώνεται στα παραγόμενα προϊόντα με μεταφορά τεχνολογίας σε όλο το φάσμα της εγχώριας επιχειρηματικότητας, σύνδεση της έρευνας με την παραγωγή και ενσωμάτωση των ψηφιακών τεχνολογιών σε όλους τους κλάδους από την παραγωγή έως την πώληση.
• Εξωστρέφεια με διεύρυνση των οριζόντων ώστε να βλέπουμε τις διεθνείς αγορές, εξαγωγικό σχέδιο με παραγωγή διαφοροποιημένων προϊόντων που απευθύνονται σε ειδικά κοινά.  Όπως ευφυώς και εύστοχα αναφέρει ο Νίκος Μωραιτάκης σε άρθρο του στην Καθημερινή με τίτλο " Η νέα βιομηχανική ανάπτυξη" οι αγορές της Δύσης δημιουργούν ζήτηση για προϊόντα χαμηλής μαζικότητας, τοπικής ιδιαιτερότητας ή υψηλής τεχνολογίας όπως ποιοτικά εδέσματα, υπηρεσίες ιατρικού τουρισμού, προϊόντα αγροτεχνολογίας, ενεργειακή τεχνολογία, εξειδικευμένο λογισμικό κ.α Τέτοια προϊόντα, μπορούμε να φτιάξουμε και ήδη φτιάχνουμε στην Ελλάδα. Σε απόλυτα μεγέθη, αυτοί οι κλάδοι είναι μικροί, έχουν όμως δυναμισμό. Θα μπορούσαν να αναπτυχθούν και να στηρίξουν την οικονομία με συνάλλαγμα και θέσεις εργασίας καλής ποιότητας.
• Δημιουργία επιχειρήσεων ικανών να διεκδικήσουν μερίδια αγοράς. Σήμερα έχουμε υπερβολικά μεγάλο αριθμό αυτοαπασχολούμενων (το 30% του δυναμικού ενώ στην Ε.Ε είναι 15%)  και πολλές πολύ μικρές επιχειρήσεις που δεν έχουν τους διαθέσιμους πόρους και τις δυνατότητες να παράγουν και να προωθήσουν προϊόντα και υπηρεσίες στο εξωτερικό ή να ανταγωνιστούν στην εσωτερική αγορά τις επιχειρήσεις του εξωτερικού σε θέματα ποσοτήτων, ποιότητας και κόστους. Είναι λοιπόν όρος εκ των ων ουκ άνευ η δημιουργία συστάδων και οι συγχωνεύσεις επιχειρήσεων.

δ) Η απόκτηση σχέσεων συνεργασίας με ισχυρούς παίκτες της διεθνοποιημένης οικονομίας

Είναι αναγκαίο να γίνουμε παρτενέρ των μεγάλων κρατών και των οικονομικών μονάδων που βρίσκονται στην παραγωγική/ τεχνολογική πρωτοπορία και να δημιουργήσουμε διεθνή επιχειρηματικά δίκτυα. 
Σε αυτή την κατεύθυνση μπορούμε και πρέπει να αξιοποιήσουμε:

• Τη στρατηγική γεωγραφική μας θέση στους δρόμους του εμπορίου.
• Το ωραίο κλίμα, την ιστορία και την πολιτιστική ακτινοβολία της χώρας
• Το υψηλό μορφωτικό επίπεδο του ανθρώπινου δυναμικού μας
• Τις διαδικασίες αποκρατικοποιήσεων
• Τον απόδημο ελληνισμό και τους νεομετανάστες επιστήμονες  από τους οποίους το 68% είναι έως 35 ετών και διαθέτουν υψηλή εξειδίκευση. Πολλοί από αυτούς συμμετέχουν σε πρωτοπόρες επιχειρήσεις και μπορούν να βοηθήσουν, στη βάση του αμοιβαίου οφέλους, τις ελληνικές επιχειρήσεις ώστε να δημιουργήσουν εταιρικές συμπράξεις και υπεργολαβικές σχέσεις και να αποκτήσουν τεχνογνωσία και  δικτύωση.

ε) Η  δημιουργία θέσεων εργασίας και η βελτίωση της ποιότητας τους

Σήμερα το ποσοστό ανεργίας είναι τεράστιο και πολλές θέσεις εργασίας είναι προσωρινές και μερικής απασχόλησης. Στην Ελλάδα η ένταξη των ανέργων είναι περισσότερο δύσκολη καθώς υπολογίζεται ότι 650.000 πρώην εργαζόμενοι πρέπει να αλλάξουν επάγγελμα καθώς εργάζονταν σε κλάδους που δεν θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας ούτε με το πέρασμα της οικονομίας στην ανάπτυξη.
Χρειαζόμαστε αναβάθμιση της εκπαίδευσης αλλά και της επαγγελματικής κατάρτισης έτσι ώστε το ανθρώπινο δυναμικό να προσαρμόσει και να αναβαθμίσει τις γνώσεις και τις δεξιότητες του, να αποκτήσει ικανότητα ανταπόκρισης σε πολυσύνθετα καθήκοντα, να μετακινηθεί σε θέσεις εργασίας αναπτυσσόμενων τομέων και να αυξήσει την ικανότητα παραγωγής αξίας. 
Σε ένα τέτοιο αναπτυξιακό πλαίσιο μπορεί και πρέπει να διεκδικείται από τις προοδευτικές δυνάμεις η βελτίωση της αμοιβής και των συνθηκών της εργασίας, πέραν βεβαίως της αυτονόητης επαναφοράς των συλλογικών διαπραγματεύσεων και της επεκτασιμότητας των συλλογικών συμβάσεων εργασίας.

στ) Η κατάκτηση ισορροπίας μεταξύ της μείωσης και της δημιουργίας νέων εισοδημάτων

Η παλιά δομή και σύσταση των εισοδημάτων δεν μπορεί να κρατηθεί, όταν στη χώρα το μεγαλύτερο μέρος του δηλωμένου εισοδήματος είναι αυτό που αφορά σε  συντάξεις (62,5% το 2012).
Η προσπάθεια προστασίας  της σημερινής διάρθρωσης των εισοδημάτων ήδη φάνηκε ανεπιτυχής.  
Χρειαζόμαστε μια ισορροπία μεταξύ δύο αντίρροπων διαδικασιών αυτήν της μείωσης των μη παραγωγικών εισοδημάτων και αυτήν της αύξησης των παραγωγικών εισοδημάτων. Σε αντιστάθμισμα των μειώσεων πρέπει να στοχεύσουμε σε νέα διάρθρωση των εισοδημάτων που θα τροφοδοτούνται σε μεγαλύτερο βαθμό από την παραγωγή αξίας μέσα στην οικονομική δραστηριότητα. Οι πηγές εσόδων της οικογένειας με τη διευρυμένη έννοια του όρου πρέπει να εξυγιανθούν και να δημιουργηθούν προϋποθέσεις οικονομικής αυτονομίας των νέων μέσα από την απασχόληση τους σε διαρκώς καλύτερα αμειβόμενες θέσεις εργασίας.

Δευτερολογία του Στέργιου Πιτσιόρλα

 

Δευτερολογία του Νίκου Χριστοδουλάκη

Τελική παρέμβαση του Στέργιου Πιτσιόρλα

 

Τελική παρέμβαση του Νίκου Χριστοδουλάκη

 

 

Τελική παρέμβαση του Σάκη Παπαθανασίου