1. Ο κόσμος σε αυξανόμενη ένταση Οι διεθνείς εξελίξεις χαρακτηρίζονται από αυξανόμενη ένταση. Η νεοεθνικιστική πολιτική του Τράμπ επιβαρύνει τη διαχείριση των διεθνών προβλημάτων. Γίνεται αδήριτη ανάγκη η  πολιτική διεύθυνση της παγκοσμιοποίησης στη βάση ενός προγράμματος αλληλοκατανόησης, ειρηνικής επίλυσης των διαφορών, συνανάπτυξης και ορθολογικής αντιμετώπισης πλανητικών προβλημάτων όπως ο έλεγχος των εξοπλισμών, το σταμάτημα των πολεμικών συρράξεων, η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, η αντιμετώπιση της φτώχειας και της μετανάστευσης, η διαχείριση εκφάνσεων των νέων τεχνολογιών όπως η τεχνητή νοημοσύνη και η νανοτεχνολογία κ.α. Αυτή η πολιτική διεύθυνση θα ενισχύει τις διεθνείς συμβάσεις στον αντίποδα της πολιτικής ακύρωσης τους που προωθεί ο Τράμπ.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση ως οικονομικό και πολιτικό μέγεθος μπορεί να αποτελέσει ισχυρή δύναμη συμβολής σε μια νέα δημοκρατική, δίκαιη και ισόρροπη ρύθμιση των διεθνών σχέσεων, με προτεραιότητα την ανάληψη πρωτοβουλιών για την παύση των πολεμικών συγκρούσεων στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική καθώς και την αναθεώρηση της σχέσης με τη Ρωσία με άρση του εμπάργκο και ενεργοποίηση της συμφωνίας του Μινσκ για την επίλυση του ζητήματος της Ουκρανίας.

Η χώρα μας σε ένα κόσμο εντάσεων έχει επιπλέον λόγους να κατοχυρώνει τη συμμετοχή της στην Ε.Ε και να λειτουργεί ως δύναμη ειρηνικής επίλυσης των διαφορών στην περιοχή, ιδιαιτέρως όταν η Τουρκία επιζητεί την αναθεώρηση της συνθήκης της Λοζάνης, προβάλλει διεκδικήσεις στα νησιά του Αιγαίου και απειλεί με τη δημιουργία χώρου ελεύθερης ροής των προσφύγων προς την Ελλάδα.

2. Η Ευρωπαϊκή Ένωση μπροστά σε μεγάλα διλήμματα και επιλογές

Ο εκλογικός κύκλος στις χώρες της Ε.Ε ( Ολλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Αυστρία) επέφερε σημαντική ενίσχυση των δυνάμεων της ακροδεξιάς χωρίς προς το παρόν την επικράτηση τους σε μια χώρα. Οι ευρωσκεπτικιστικές δυνάμεις ενισχύθηκαν αφού ενάντια στην εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ενοποίησης τάχθηκαν καθαρά δυνάμεις της δεξιάς και των φιλελευθέρων στη Γερμανία και της δεξιάς στην Αυστρία. Οι δυνάμεις της σοσιαλδημοκρατίας συρρικνώθηκαν επειδή δεν κατάφεραν να πείσουν ότι διαθέτουν εναλλακτική λύση έναντι της δεξιάς.  Συνολικά εκφράστηκε μια ισχυροποίησης της άποψης ότι οι κρατικές ή  περιφερειακές οντότητες μπορούν μόνες τους να αντιμετωπίσουν καλύτερα τα προβλήματα.

Η αντίθεση που γίνεται κυρίαρχη στην Ε.Ε είναι μεταξύ αφενός της ενίσχυσης της  ενοποίηση της και αφετέρου της διατήρησης της σημερινής τάξης πραγμάτων  με τον ηγεμονικό ρόλο της Γερμανίας και την κυριαρχία μιας πολιτικής που  βαθαίνει τις οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες και το δημοκρατικό έλλειμμα. Είναι σίγουρο πως η επικράτηση της δεύτερης πολιτικής κατεύθυνσης θα οδηγήσει στη διάλυση της Ε.Ε.  Για αυτό είναι αναγκαία η ανάπτυξη της ευρύτερης δυνατής  συμμαχίας με τη συμμετοχή δυνάμεων  από όλο το δημοκρατικό τόξο υπέρ της εμβάθυνσης της ευρωπαϊκής ενοποίησης και στόχο την ενίσχυση των κοινοτικών πολιτικών και τη δημιουργία άμεσα νομιμοποιημένων ισχυρών δημοκρατικών θεσμών (εκλεγμένα κεντρικά όργανα, δημιουργία «Υπουργείου Οικονομικών», ενίσχυση αρμοδιοτήτων ευρωπαϊκού κοινοβουλίου, πανευρωπαϊκά δημοψηφίσματα  κ.α).

Το περιεχόμενο των πολιτικών που θα ασκηθούν σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι η δεύτερη παράλληλη διακύβευση και επί αυτής διεξάγεται η σύγκρουση μεταξύ συντηρητικών και προοδευτικών δυνάμεων. Οι σημερινές πολιτικές λιτότητας δεν δίνουν βιώσιμη προοπτική. Ούτε όμως μπορεί να υπάρξει μια αναβίωση των κλασικών σοσιαλδημοκρατικών πολιτικών του παρελθόντος καθώς οι συνθήκες αλλάζουν υπό την επίδραση της διεθνοποίησης και των νέων τεχνολογιών.

Ένα απαραίτητο ένα σύγχρονο πολιτικό σχέδιο για την προώθηση της ευρωπαϊκής ενοποίησης με όρους δημοκρατίας, κοινωνικής συνοχής και συνανάπτυξης. Αυτό το σχέδιο θα πρέπει να εμπεριέχει την ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης, τη δημιουργία εργαλείων κοινής αντιμετώπισης του χρέους, τη φορολογική εναρμόνιση, τη σύνδεση της δημοσιονομικής προσαρμογής με μια αναπτυξιακή πολιτική σε ευρωπαϊκή κλίμακα (με μέτρα όπως η μη προσμέτρηση στο έλλειμμα των δημόσιων επενδύσεων), την ενίσχυση των πολιτικών κοινωνικής συνοχής, την προώθηση της ισόρροπης ανάπτυξης, την κοινή  διαχείριση του προσφυγικού, την ενίσχυση της κοινής ευρωπαϊκής άμυνας και την εγγύηση των συνόρων της Ε.Ε.

Για την προώθηση αυτού του προοδευτικού σχεδίου είναι απαραίτητη η συγκρότηση μιας πλατιάς προοδευτικής συμμαχίας με τη συμμετοχή της ευρωπαιστικής αριστεράς, της σοσιαλδημοκρατίας και των πράσινων. Η πρωτοβουλία «προοδευτική συμμαχία» ευρωβουλευτών της αριστεράς, των σοσιαλιστών και των πρασίνων για τη δημιουργία ενός προοδευτικού φόρουμ διαλόγου και κοινής δράσης , είναι στη σωστή κατεύθυνση και πρέπει να διευρυνθεί. Επιπροσθέτως είναι δυνατόν να δημιουργούνται συμμαχίες και με συντηρητικές δυνάμεις σε ειδικά θέματα όπως η συνεργασία των Ευρωμεσογειακών χωρών.

3. Η κοινωνικοοικονομική κατάσταση στη χώρα , οι πολιτικές εξόδου και το μεγάλο αίτημα του προοδευτικού εκσυγχρονισμού

Η κρίση είναι παρούσα

Η χώρα έχει έντονα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα με χαρακτηριστικότερα τη μεγάλη ανεργία, τα χαμηλά εισοδήματα, τη διαρροή επιστημονικού δυναμικού και τη δημογραφική γήρανση. Παρά τη βελτίωση του οικονομικών δεικτών οι συνθήκες ζωής των πολιτών δεν βελτιώνονται καθώς ο στόχος των υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων και τα τεράστια φορολογικά και ασφαλιστικά βάρη μειώνουν τα εισοδήματα, οι θέσεις εργασίας που δημιουργούνται είναι χαμηλά αμειβόμενες, με αποτέλεσμα να αυξάνονται διαρκώς τα χρέη των ΜμΕ και των νοικοκυριών. Συνακόλουθα είναι κυρίαρχη η απογοήτευση για την πολιτική (το 40% έχει αρνητική στάση έναντι του συνόλου του πολιτικού συστήματος) και η έλλειψη ελπίδας.

Μετάβαση στο επόμενο στάδιο της εξόδου από την κρίση

Τα προβλήματα που αναδυθήκαν από την κρίση παραμένουν αλλά δημιουργούνται βάσιμες ελπίδες για αναστροφή πορείας καθώς η χώρα εισέρχεται σε αναπτυξιακούς ρυθμούς. Έχει μπροστά της την γ΄ αξιολόγηση με αγκάθια στις διαπραγματεύσεις ωστόσο μεταξύ των εταίρων είναι κυρίαρχη η τάση να χαρακτηριστεί χώρα ασφαλής οικονομικά.

Κεντρικό πρόβλημα για την έξοδο από την κρίση  είναι ότι  τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα που προκύπτουν από υπερφορολογηση και όχι από ανάπτυξη εμποδίζουν τη μετάβαση της χώρας σε σταθερή αναπτυξιακή διαδικασία.  Έτσι η διεκδίκηση της χώρας πρέπει να είναι η έξοδος από το μνημόνιο να συνδυαστεί με " μείωση των επιβαρύνσεων του χρέους - προσγείωση δημοσιονομικών στόχων - αναπτυξιακή ενίσχυση".

Εάν αυτά πραγματοποιηθούν τότε θα έχει συντελεστεί  πραγματικά η μετάβαση σε ένα επόμενο στάδιο εξόδου από την κρίση. Αυτό βεβαίως δεν σημαίνει ότι μπορεί να υπάρξει με νέα μορφή αναβίωση του προ κρίσης μοντέλου ανάπτυξης και διαχείρισης των δημόσιων θεμάτων καθώς αυτό θα οδηγούσε σε «ολική επαναφορά» του προβλήματος. Το ζητούμενο μετά από το ξύσιμο «του πάτου του βαρελιού» είναι να αντιμετωπιστούν διαρθρωτικά θέματα ώστε η ανάπτυξη να είναι σταθερή, βιώσιμη, κοινωνικά δίκαιη και όχι απλώς πρόσκαιρη.

 Η χώρα είναι υποχρεωμένη να κινηθεί εντός ενός κατευθυντήριου πλαισίου που θα αφήνει πίσω τις παθογένειες του παρελθόντος και θα οδηγεί στον εκμοντερνισμό των κρατικών και οικονομικών δομών.

Ο προοδευτικός - δημοκρατικός εκσυγχρονισμός της χώρας είναι η πρόταση μας

Η ανάκαμψη της χώρας και η είσοδος στην ευρωπαϊκή κανονικότητα προϋποθέτει ότι οι διεκδικήσεις αλλαγών στις ευρωπαϊκές πολιτικές να συνδυαστούν με ένα εθνικό συνεκτικό πρόγραμμα δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων σε όλους τους τομείς. 

Ο καθολικός μετασχηματισμός περιλαμβάνει αλλαγές σε δύο πεδία.

Το πρώτο πεδίο είναι αυτό των αυτονόητων αλλαγών που θα έπρεπε να υποστηρίζονται από ένα ευρύ φάσμα πολιτικών δυνάμεων από τον ΣΥΡΙΖΑ έως τη Ν.Δ. Τέτοιες αλλαγές είναι ο εκσυγχρονισμός της δημόσιας διοίκησης, η επέκταση της διαφάνειας, η ταχύτερη απονομή της δικαιοσύνης κ.α

Το δεύτερο πεδίο αφορά τον χαρακτήρα της οικονομικής, κοινωνικής και αναπτυξιακής πολιτικής και επί αυτού συγκρούονται οι προοδευτικές με τις συντηρητικές πολιτικές. Σε αυτό το πεδίο η αντίθεση της προοδευτικής πολιτικής προς τη συντηρητική πρέπει να οικοδομείται με μια ατζέντα που οδηγεί τη χώρα προς τα εμπρός, στη βάση ενός νέου σχεδίου προοδευτικής ανασυγκρότησης της. 

Η αφήγηση αυτή θα πρέπει να επανατοποθετεί την έννοια του προοδευτικού στις σύγχρονες συνθήκες και να προωθεί πολιτικές που είναι δυνατόν να λειτουργήσουν αποτελεσματικά σε συνθήκες διεθνοποιημένου καπιταλισμού. Επιπροσθέτως θα πρέπει να είναι καθολική δηλαδή να μην περιορίζεται στην καταπολέμηση της διαπλοκής και την ανασυγκρότηση του κοινωνικού κράτους αλλά να προωθεί μεταρρυθμίσεις σε όλα τα πεδία καθώς οι παθογένειες βρίσκονται παντού και δεν λειτουργούν μόνο επ΄ ωφελεία των ελίτ. Αυτός είναι ο δρόμος για να επέλθουν μεταβολές ωφέλιμες μεταβολές για την κοινωνία. Εν προκειμένω:

• Δεν γίνεται αναβάθμιση της δημοκρατικής πολιτειακής συγκρότησης χωρίς αποκομματικοποίηση της δημόσιας διοίκησης, λειτουργία των ανεξάρτητων αρχών ως πραγματικά ανεξάρτητων, εμπέδωση της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης, ενίσχυση της διαφάνειας, καταπολέμηση της διαφθοράς, διεύρυνση των ατομικών δικαιωμάτων και ενίσχυση του κράτους δικαίου.
• Δεν γίνεται ανασυγκρότηση της δημόσιας διοίκησης χωρίς προώθηση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, εμπέδωση της διαφάνειας στις δημόσιες προμήθειες, καθιέρωση της αξιοκρατίας, διαρκή αξιολόγηση προσωπικού και αντιμετώπιση των φαινομένων ήσσονος απόδοσης, χρησιμοποίηση διαδικασιών σχεδιασμού και αξιολόγησης των δημόσιων πολιτικών
• Δεν γίνεται διατηρήσιμη δημοσιονομική σταθερότητα χωρίς μείωση του ποσοστού - στόχου  πρωτογενών πλεονασμάτων, άρση της υπερφορολογησης και δημιουργία δυνατότητας για την ενίσχυση της ενεργού ζήτησης και τη πρόκληση ενός σοκ ξένων άμεσων αλλά και εσωτερικών επενδύσεων.
• Δεν γίνεται δίκαιη φορολόγηση χωρίς καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, αντιμετώπιση των εικονικών τιμολογήσεων μέσω γειτονικών χωρών με χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές, καταπολέμηση της λαθρεμπορίας στα τσιγάρα και τα καύσιμα,  άρση των αντικινήτρων για ειλικρινή δήλωση όλων των εισοδημάτων αλλά την ανάπτυξη επιχειρηματικών δραστηριοτήτων.
• Δεν γίνεται ορθή αξιοποίηση των δημόσιων πόρων και του ΕΣΠΑ χωρίς στόχευση στην αντιμετώπιση των διαρθρωτικών αδυναμιών, υψηλή πολλαπλασιαστική επίδραση, δημιουργία ωφελειών μακράς πνοής και υπέρβαση των πελατειακών λογικών διανομής χρηματικών ωφελημάτων μιας χρήσης.
• Δεν γίνεται δίκαιη ανάπτυξη με δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας και διάχυση των ωφελειών στην κοινωνία χωρίς προώθηση της  ανταγωνιστικότητας, διαμόρφωση φιλικού περιβάλλοντος για την επιχειρηματικότητα, παροχή κινήτρων για επενδύσεις, προώθηση αποκρατικοποιήσεων και εκτεταμένων συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα που θα μοχλεύσουν κεφάλαια, θα εισάγουν τεχνογνωσία και πρόσβαση σε διεθνή δίκτυα.
• Δεν γίνεται ανάπτυξη για όλους χωρίς συμμετοχή των μεσαίων στρωμάτων της χώρας  στην παραγωγική ανασυγκρότηση με τη υποστήριξη στις ΜμΕ και τις νεοφυείς επιχειρήσεις για να αντιμετωπίσουν διαρθρωτικά ελλείμματα ( μέγεθος, χρηματοδότηση, πληροφόρηση για αγορές κ.α)
• Δεν γίνεται καθιέρωση ισότιμων όρων επιχειρηματικότητας χωρίς κατάργηση των προνομιακών σχέσεων,  καταπολέμηση των καταχρήσεων των επιχειρήσεων που κατέχουν δεσπόζουσα θέση και πάταξη των εναρμονισμένων πρακτικών
• Δεν γίνεται αναδιανεμητικές πολιτικές με βάθος και σταθερότητα  χωρίς  βελτίωση της ικανότητας παραγωγής και διάθεσης προϊόντων στη διεθνοποιημένη αγορά
• Δεν γίνεται βιώσιμη κοινωνική πολιτική χωρίς να στηρίζεται σε υγιή δημόσια οικονομικά και να επικεντρώνει στους έχοντες μεγαλύτερη ανάγκη και όχι στις κοινωνικές ομάδες που έχουν μεγαλύτερη δύναμη
• Δεν γίνεται αλληλεγγύη των γενεών χωρίς ενσωμάτωση της διαγενεακής διάστασης σε όλες τις δημόσιες πολιτικές

4. Εκτιμήσεις μας για την πολιτική της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης

Υπό το πρίσμα της προώθησης ενός τέτοιου προγράμματος προοδευτικού - δημοκρατικού εκσυγχρονισμού κρίνουμε τις πολιτικές των κομμάτων της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης.

Εκτιμήσεις για την πολιτική της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ

Η κυβέρνηση ορθώς εφάρμοσε τη συμφωνία με τους εταίρους και γενικότερα σταδιακά κατανόησε τη χρησιμότητα της πολιτικής σταθερότητας. Σημαντική επιτυχία της ήταν η προώθηση μέτρων κοινωνικού χαρακτήρα που εκκρεμούσαν αδικαιολόγητα στην Ελλάδα όπως η καθιέρωση του Κοινωνικού Επιδόματος Αλληλεγγύης( έστω και σε χαμηλό ποσό) , η εκκίνηση προγραμμάτων σχολικής σίτισης και η απόκτηση πρόσβασης των ανασφάλιστων στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Θετικές ήταν οι νομοθετικές παρεμβάσεις σε θέματα κοινωνικών και ατομικών δικαιωμάτων και η καθιέρωση αναλογικού εκλογικού συστήματος.

Σημαντικά ελλείμματα όμως της κυβερνητικής πολιτικής είναι :

• Η μη αναλογική κατανομή των βαρών με υπερβολική επιβάρυνση δυναμικών μεσαίων στρωμάτων αντί της ουσιαστικής αντιμετώπισης  της φοροδιαφυγής.
• Η ταύτιση του δημόσιου συμφέροντος με την κακώς εννοούμενη προστασία των εργαζομένων στον δημόσιο τομέα.
• Η αδιαφορία για τις υποχρεώσεις του δημοσίου προς τους ιδιώτες, το έλλειμμα πολιτικών για τις ΜμΕ και τους νέους.
• Η αδυναμία συνδυασμού της νομοθέτησης μεταρρυθμίσεων με επαρκή εκτελεστικά μέτρα για την έμπρακτη προώθηση τους.
• Η στελέχωση του κράτους με στενή κομματική αντίληψη αντί της αξιοποίησης με ευρύτητα του καλύτερου δυναμικού της κοινωνίας.
• Η χαμηλή απόδοση στελεχών λόγω της έλλειψης τεχνογνωσίας στην άσκηση δημόσιων πολιτικών αλλά και στερεοτύπων του παρελθόντος.

Στο γενικό επίπεδο η κυβερνητική πολιτική δεν έχει καταφέρει να δημιουργήσει  ένα ευρύτερο ρεύμα κινητοποίησης για την προοδευτική αλλαγή. Αυτό οφείλεται σε αντικειμενικές δυσκολίες, στο ασύμβατο κράμα  των πολιτικών θέσεων των  δύο κυβερνητικών εταίρων σε μια σύμπραξη που προήλθε από το αντιμνημονιακό παρελθόν και δεν ανταποκρίνεται στο χαρακτήρα των αντιπαραθέσεων του παρόντος,  στις αντιφάσεις της εξισορρόπησης μεταξύ των εξαγγελιών του παρελθόντος και των υποχρεώσεων της ρεαλιστικής στροφής.

Επιπλέον ο ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται αδύναμος να επιδιώξει - δημιουργήσει συνομιλητές και πολιτικές συναντήσεις με προοδευτικούς πολίτες και εγκλωβίζεται σε  ιδιότυπο μίγμα κομματικού παραγοντισμού και επιφύλαξης έναντι του διαφορετικού στον προοδευτικό χώρο καθώς κατανοεί τη όποια συνεργασία ως απλή στήριξη προς την πολιτική του.

Εμείς θεωρούμε τον ΣΥΡΙΖΑ σημαντικό παράγοντα για μια προοδευτική διακυβέρνηση και η κριτική μας προς αυτόν δεν μεταπίπτει σε μια υπόρρητη αντιμνημονιακή στάση αλλά ασκείται από τη σκοπιά της προώθησης σύγχρονων λύσεων προοδευτικού προσανατολισμού και της αδήριτης ανάγκης για μια πραγματικά προοδευτική διακυβέρνηση που θα έχει « την ιδιοκτησία» του προγράμματος προοδευτικού - δημοκρατικού εκσυγχρονισμού της χώρας και θα βρίσκεται σε αντιπαράθεση με το συντηρητισμό και τη νεοφιλελεύθερη πολιτική που επαγγέλλεται η Ν.Δ.

Εκτιμήσεις για την πολιτική της Νέας Δημοκρατίας

Η Ν.Δ εκφράζει μια πολιτική που διατηρεί τις παθογένειες του παρελθόντος και τα προνόμια ολιγαρχικού τύπου και αυξάνει τις ανισότητες αφού αναθέτει την προστασία των αδύναμων στις λειτουργίες της αγοράς.

Η Ν.Δ ακολουθεί αντιπολιτευτική τακτική του « όχι σε όλα» (κατά τα πρότυπα του παλαιού ΣΥΡΙΖΑ), προβάλλει σαν πανάκεια της ανάδειξη της στην κυβερνητική εξουσία και αμφισβητεί το δικαίωμα του  ΣΥΡΙΖΑ να κυβερνήσει,  επιζητώντας διαρκώς εκλογές θέση με την οποία διαφώνησε ακόμη και ο επικεφαλής του Eurogroup. Αυτή η στάση δεν είναι στάση ευθύνης έναντι της χώρας και δεν βοηθάει στη δημιουργία συναινέσεων.

Επιπλέον ο ισχυρός ρόλος της ακροδεξιάς πτέρυγας της την εμπλέκει σε μια αντιαριστερή ρητορική καθιστώντας την ανίκανη να επαγγελθεί ένα ενωτικό ανορθωτικό πρόγραμμα. Η στάση της στο θέμα του νόμου για την αλλαγή φύλου έδειξε ότι δεν μπορεί να λειτουργήσει ως δύναμη εκσυγχρονισμού.

Εκτίμηση της πολιτικής των δυνάμεων της σοσιαλδημοκρατίας και του κέντρου

Το ΠΑΣΟΚ είναι μια δύναμη με αντιφατική ιστορική διαδρομή. Είχε σημαντική συμβολή στην κάλυψη δημοκρατικών ελλειμμάτων, τη δημιουργία κοινωνικού κράτους και την εθνική συμφιλίωση. Ταυτόχρονα με την πολυετή κυβερνητική του θητεία συνέβαλε, από κοινού με τη Ν.Δ, στη διαμόρφωση του μοντέλου πολιτικής διαχείρισης και ανάπτυξης που οδήγησε στην χρεοκοπία. Την περίοδο της προεδρίας Βενιζέλου μετέπεσε σε στρατηγικό σύμμαχο της Ν.Δ.

Σήμερα η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ αυτουπονομεύει τον προοδευτικό της χαρακτήρα όσο κυριαρχείται από μια αντιπαλότητα με τον ΣΥΡΙΖΑ μέχρι του σημείου να μην ψηφίζει την απλή αναλογική και να αποφασίζει ότι θα καταψηφίζει νομοσχέδια που συμφωνεί με το περιεχόμενο τους όταν δεν τα ψηφίζουν οι ΑΝΕΛ έτσι ώστε να δημιουργηθεί θέμα δεδηλωμένης για την κυβέρνηση.

Η προσπάθεια που αναπτύσσεται σήμερα με την εκλογή ηγέτη του χώρου της κεντροαριστεράς αποτελεί κλασσική περίπτωση ανεστραμμένης διαδικασίας καθώς  διεξάγεται χωρίς να έχει συμφωνηθεί κοινό πρόγραμμα και δημιουργία ενιαίου κόμματος. Ανεξάρτητα από το ποιος θα εκλεγεί επικεφαλής ο χώρος αυτός - κατά τη γνώμη μας - μπορεί να ανακάμψει και να ξαναβρεί το ρόλο του υπέρ της προόδου της χώρας μόνο εάν  αυτοπροσδιοριστεί με πολιτική αυτονομία, απεγκλωβιστεί από πολιτικές που οδήγησαν σε συμμαχία με τη Ν.Δ., απεξαρτηθεί από τα εξωθεσμικά κέντρα, ανανεωθεί προγραμματικά και διεξάγει την αντιπολίτευση από τη σκοπιά του προοδευτικού εκσυγχρονισμού και όχι με όψιμες αντιμνημονιακές θέσεις.

Εμείς θεωρούμε ότι οι δυνάμεις της σοσιαλδημοκρατίας και του δημοκρατικού κέντρου έχουν πολλά να συνεισφέρουν στην προώθηση του δημοκρατικού εκσυγχρονισμού της χώρας και για αυτό πρέπει να αποτελέσουν συστατικό μέρος της ευρύτερης συμμαχίας που θα προωθήσει τις προοδευτικές μεταρρύθμισες.

5. Η χώρα και η κοινωνία χρειάζεται ανανέωση του προτάγματος της προοδευτικής διακυβέρνησης

Η νομοθέτηση της απλής αναλογικής ενισχύει την ανάγκη των κυβερνήσεων συνεργασίας και αντικειμενικά δημιουργεί δύο βασικές εκδοχές κυβερνητικών λύσεων, την προοδευτική και τη συντηρητική. Είναι ευκταίο η έξοδος από την κρίση να γίνει με κυβερνητική πολιτική που θα ασκείται από ένα μπλοκ προοδευτικών δυνάμεων. Η χώρα χρειάζεται μια εν πλω ανανέωση του προτάγματος της προοδευτικής αλλαγής και μετεξέλιξη των δυνάμεων που συγκροτούν το μπλοκ της διακυβέρνησης  καθώς και του περιεχομένου των ασκούμενων πολιτικών.

Στόχος πρέπει να είναι η μετάβαση στην μεταμνημονιακή Ελλάδα που θα παράγει και θα δημιουργεί συγκλίνοντας με τις αναπτυγμένες χώρες της Ε.Ε

Η ανανέωση του προτάγματος της προοδευτικής διακυβέρνησης  μπορεί να γίνει με :

• Διατήρηση ανοικτής  της  διαδικασίας εθνικής συναίνεσης για την προώθηση των καλύτερων δυνατών λύσεων σε μεγάλα εθνικά θέματα αλλά και των αυτονόητων εκσυγχρονιστικών τομών.
• Ταχύτατη εφαρμογή της συμφωνίας, με δικαιότερο κοινωνικό επιμερισμό  και λήψη μέτρων κοινωνικής αντιστάθμισης και οικονομικής αντιρρόπησης.
• Προώθηση ενός προγράμματος εφαρμόσιμων δημοκρατικών εκσυγχρονιστικών μεταρρυθμίσεων που θα αλλάξουν εκ βάθρων τη χώρα «κόβοντας δρόμο» και θα παράγουν εμπράκτως ισοδύναμα αποτελέσματα,  δημιουργώντας με αυτόν τον τρόπο το περιθώριο σταδιακής αντικατάστασης των συντηρητικών πολιτικών από προοδευτικές
• Αλλαγή των μεθόδων διακυβέρνησης με την αξιοποίηση του καλύτερου δυναμικού που διαθέτει η ελληνική κοινωνία και μπορεί να προσφέρει σε μια προοδευτική διακυβέρνηση με διοικητική ικανότητα και αποτελεσματικότητα.
• Ενεργοποίηση όλων των πολιτών που τάσσονται υπέρ των προοδευτικών μεταρρυθμίσεων, μακριά από στερεότυπα και λαϊκισμούς του παρελθόντος.
• Δημιουργία μιας συμμαχίας των προοδευτικών δυνάμεων, ευρύτερης και διαφορετικής από αυτήν που σχηματίζουν σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ και οι ΑΝΕΛ.

6. Η δημιουργία μιας νέας συμμαχίας των προοδευτικών δυνάμεων

Σε πολιτικό επίπεδο η συμμαχία αυτή μπορεί και πρέπει να συμπεριλάβει δυνάμεις από τη ριζοσπαστική αριστερά, τη δημοκρατική - μεταρρυθμιστική αριστερά, την πολιτική οικολογία, τη μη νεοφιλελεύθερη σοσιαλδημοκρατία και το δημοκρατικό κέντρο. Θα αφορά κόμματα, κινήσεις πολιτών και ανένταχτους προοδευτικούς πολίτες που θέλουν να συμβάλλουν σε αυτή την κατεύθυνση, ανεξαρτήτως των όποιων διαφορών του παρελθόντος και του παρόντος.

Μια στατική προσέγγιση δεν επιτρέπει αισιοδοξία  καθώς η δυνατότητα του ΣΥΡΙΖΑ να κυβερνήσει συναρτάται με την κοινοβουλευτική δύναμη των ΑΝΕΛ ενώ οι δυνάμεις της ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗΣ ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΟΤΑΜΙΟΥ δεν συγκλίνουν με τον ΣΥΡΙΖΑ επικαλούμενες και την συμμαχία του με τους ΑΝΕΛ. Αυτή η εικόνα όμως προκύπτει λόγων των επιλογών που γίνονται από τις δύο πλευρές. Όλα θα αλλάξουν εάν " δούμε το πράγμα αλλιώς ".

Το πρώτο βήμα είναι η υπέρβαση του κλίματος  πόλωσης που υπάρχει σήμερα στη σχέση του ΣΥΡΙΖΑ και των δυνάμεων της σοσιαλδημοκρατίας και του δημοκρατικού κέντρου.

Το δεύτερο βήμα είναι η οικοδόμηση συγκλίσεων. Αυτές είναι δυνατόν να δημιουργούνται αφενός στα θέματα της ευρωπαϊκής ατζέντας  όπου υπάρχει σύμπλευση του ΣΥΡΙΖΑ με την ευρωομάδα των σοσιαλιστών και δημοκρατών στην οποία συμμετέχουν η ΔΗΣΥΜ και το ΠΟΤΑΜΙ και αφετέρου στα θέματα εκείνα της εσωτερικής πολιτικής ζωής που εξ αντικειμένου αναδεικνύουν την αντίθεση συντήρησης και προόδου.

Η υπέρβαση του πολωτικού κλίματος και η αναζήτηση συγκλίσεων δεν καταργεί την αντιπαράθεση των κομμάτων αλλά την ομαλοποιεί και την κάνει ουσιαστική τοποθετώντας στο έδαφος των πραγματικών πολιτικών χαρακτηριστικών και αντιθέσεων.

Έτσι  δεν παραπέμπεται το θέμα στο μέλλον με κίνδυνο να θεωρηθεί κίνηση κορυφής για διάσωση του πολιτικού προσωπικού. Η προοδευτική συνεργασία, ως διαδικασία διαλόγου, ώσμωσης, συνθέσεων και κοινής δράσης μέσα στους κοινωνικούς χώρους και στο κοινοβούλιο, είναι αναγκαία και τώρα, για την υποστήριξη της διαπραγμάτευσης και την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων αλλά και μετά, αφού ο δρόμος εξόδου από την κρίση είναι μακρύς και δύσκολος και μόνον αυτή μπορεί να κερδίσει την ηγεμονία από τη συντηρητική παράταξη. 

Η εκκίνηση των προσπαθειών για τη δημιουργία της προοδευτικής συνεργασίας θα ενεργοποιήσει τους προοδευτικούς πολίτες (αρκετοί εκ των οποίων είναι αποθαρρυμένοι και δεν βρίσκουν λόγους να ψηφίσουν) δημιουργώντας νέα ελπίδα. Η προοδευτική αλλαγή δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς μεταστροφή των πολιτικών και κοινωνικών στάσεων και για αυτό θα είναι πολύ χρήσιμη η δημιουργία κινήσεων και δικτύων προοδευτικών πολιτών στην τοπική αυτοδιοίκηση και σε όλους τους κοινωνικούς χώρους καθώς και με θεματικό περιεχόμενο όπως κινήματα για το περιβάλλον, κινήματα αλληλεγγύης,  δίκτυα υπεύθυνης επιχειρηματικότητας και βιώσιμης ανάπτυξης , κ.α

Είναι ευθύνη των κομμάτων του ενδιάμεσου χώρου να απαγκιστρωθούν από τη Νέα Δημοκρατία, να αφήσουν πίσω την αντιαριστερή ρητορική και να συνεισφέρουν σε προοδευτικές λύσεις.

Είναι ευθύνη του ΣΥΡΙΖΑ να υπερβεί το σύνδρομο του αλάνθαστου και την αντίληψη ότι ο προοδευτικός πόλος θα συγκροτείται μόνο από τον ίδιο ή από μια μικρή συσπείρωση δυνάμεων γύρω από αυτόν με τη μορφή της στήριξης του κυβερνητικού έργου και να συνεισφέρει  στο διάλογο και στη συμπαράταξη όλων των προοδευτικών δυνάμεων απέναντι στη ΝΔ. Είναι λάθος του ΣΥΡΙΖΑ να μην προσμετρά τις υπαρκτές διαφορές των κομμάτων του κέντρου με τη ΝΔ και να μην επιδιώκει ούτε το διάλογο σε επιμέρους ζητήματα με τα κόμματα του μεσαίου χώρου ενώ κατέχει κυρίαρχο ρόλο στο πολιτικό σκηνικό.

Ως «Δίκτυο Αριστερών Δημοκρατών», με τις μικρές μας δυνάμεις επιδιώκουμε να συμβάλλουμε στην συγκρότηση της προοδευτικής συνεργασίας, για την διαμόρφωση μιας πλατιάς πολιτικής και κοινωνικής προγραμματικής συμφωνίας, ικανής να κυβερνήσει τη χώρα και να τη βγάλει από τη κρίση. Η πρόταση μας απευθύνεται στα κόμματα του προοδευτικού χώρου και στους πολίτες.

Εργαζόμενοι σε αυτή την  κατεύθυνση επιδιώκουμε:

α) Να συμβάλλουμε  στο διάλογο μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων που μπορούν να συγκροτήσουν την προοδευτική συνεργασία,

β) Να διαδώσουμε νέες ιδέες στοχαστών του προοδευτικού χώρου για την ανασυγκρότηση της χώρας

γ) Να συμβάλλουμε στην δημιουργία ανεξάρτητων προοδευτικών σχημάτων που θα στηρίζονται στην συμμετοχή των ενεργών προοδευτικών πολιτών ανεξαρτήτως κομματικών προτιμήσεων στους κοινωνικούς χώρους και ιδιαιτέρως στην Αυτοδιοίκηση.

δ) Να συμμετέχουμε σε δραστηριότητες για τοπικά θέμα (ποιότητα ζωής, προστασία του περιβάλλοντος, συγκοινωνίες, τοπική και περιφερειακή ανάπτυξη)

ε) Να έρθουμε σε επαφή με νεότερες γενιές συνεισφέροντας την όποια χρήσιμη ποιότητα ιδεών και στάσεων διαθέτουμε

στ) Να αναπτύξουμε οργανωτικά την Κίνηση μας ειδικά στην Αθήνα και να δημιουργήσουμε ένα μόνιμο δίαυλο με συγγενείς κινήσεις και δίκτυα πολιτών.